Algemene voorwaarden in een B2C-context: better safe than sorry!

Gepubliceerd: 03/12/2020

Het is vaststaande rechtspraak en rechtsleer dat algemene voorwaarden (met schadevergoedingsclausules en dergelijke meer) aan consumenten tegenstelbaar kunnen worden gemaakt mits aan 2 voorwaarden is voldaan, m.n.:

  • de consument moet er kennis van hebben kunnen nemen (i); en
  • de consument moet ze aanvaard hebben (ii).

(i) Kennisname

In een B2C-context is voor het bewijzen van de kennisname door de consument van cruciaal belang dat:

  • De algemene voorwaarden leesbaar, zichtbaar en begrijpelijk zijn voor de consument;
  • De algemene voorwaarden ook op de achterzijde ondertekend worden door de consument;
  • De algemene voorwaarden steeds tijdig en volledig worden overgemaakt (desnoods meermaals: factuur, bestelbon, offerte, …);
  • Er steeds op de voorzijde verwezen wordt naar de algemene voorwaarden vermeld op de achterzijde, en dit in het vet en in een kader.

(ii) Aanvaarding

In een B2C-context is kan de aanvaarding van de algemene voorwaarden door de consument worden aangetoond als volgt:

  • Een uitdrukkelijke aanvaarding kenmerkt zich door onder meer de ondertekening van de algemene voorwaarden of de uitdrukkelijke bevestiging dat deze werden aanvaard.
  • Ook een stilzwijgende aanvaarding is mogelijk, mits er sprake is van een “omstandig” stilzwijgen: dit betekent dat gelet op de omstandigheden het stilzwijgen niets anders kan betekenen dan de aanvaarding van de algemene voorwaarden. Typevoorbeelden zijn de effectieve uitvoering van de overeenkomst of het bestaan van een langdurige handelsrelatie.

(iii) Alternatief?

In de praktijk lost men soms het probleem op met een zogenaamd kennisname- en aanvaardingsbeding:

de consument erkent kennis te nemen van de algemene voorwaarden en aanvaardt deze zonder voorbehoud.

De juridische waarde blijft hiervan eerder gering: enkel een feitelijk kennisname en aanvaarding telt en kan niet worden afgeleid uit dergelijke clausule.

Bovendien wordt de consument beschermd door artikel V.83, 26° van het Wetboek Economisch Recht:   “In de overeenkomsten gesloten tussen een onderneming en een consument zijn in elk geval onrechtmatig, de bedingen en voorwaarden of de combinaties van bedingen en voorwaarden die ertoe strekken : op onweerlegbare wijze de instemming van de consument vast te stellen met bedingen waarvan deze niet daadwerkelijk kennis heeft kunnen nemen vóór het sluiten van de overeenkomst;”.

De opname van zulk een kennisname- en aanvaardingsbeding in een ander contractdocument dan de algemene voorwaarden zelf is steeds aan te raden, maar niet zaligmakend. In de rechtspraak wordt immers aanvaard dat de algemene voorwaarden, door de expliciete ondertekening van een dergelijke clausule, deel uitmaken van de contractuele relatie.

Besluit

Om bewijsproblemen over de kennisname en aanvaarding van de algemene voorwaarden door de consument te vermijden, moet de handelaar de consument deze algemene voorwaarden meermaals in alle communicatie aan de consument overmaken en ze door hen telkenmale laten ondertekenen ter bevestiging en aanvaarding.

Op deze manier worden nuttige clausules zoals interesten en schadebedingen juridisch afdwingbaar.

Andere berichten